Alkoholizm jest od lat największym nałogiem w Polsce. Picie alkoholu nie jest samo w sobie zagrożeniem. Niebezpieczeństwo pojawia się wtedy, gdy ludzie zaczynają pić w młodym wieku oraz zbyt dużo i zbyt często.
Picie alkoholu przez nastolatki może poważnie zaburzyć ich życie i procesy rozwojowe. Spożywanie alkoholu zaburza zdolność do uczenia się, zapamiętywania i logicznego rozumowania, jest źródłem trudności w nauce i przeszkadza w dalszej edukacji i karierze zawodowej. Powtarzające się sytuacje upojenia alkoholowego hamują rozwój emocjonalny i opóźniają dojrzewanie - młody człowiek nastawia się tylko na doraźne i natychmiastowe przyjemności, nie uczy się dojrzałych i skutecznych sposobów radzenia ze stresem i rozwiązywania problemów życiowych. Im wcześniej nastolatek zaczyna regularnie pić alkohol tym bardziej obniża motywację do osiągania celów życiowych i realizacji wartości. Niestety picie niejako pomaga w sięgnięciu po inne używki. Zwiększa nie tylko ryzyko uzależnienia od alkoholu, ale i od nikotyny oraz sięgania po narkotyki - badania amerykańskie pokazały, że dzieci, które zaczęły kontaktować się z alkoholem do 15 roku życia czterokrotnie częściej niż osoby, które zaczęły pić po 20 roku życia, uzależniały się od alkoholu.
Spożycie alkoholu przez młodzież ciągle wzrasta, obniża się wiek inicjacji alkoholowej, zwiększa się ilość pijących dziewcząt.
Wiek dojrzewania to szczególny okres w życiu. Nie jest to już dzieciństwo, a jeszcze nie wiek dojrzały. W żadnym innym okresie, w tak krótkim czasie, nie zachodzi tyle zmian w budowie i funkcjach organizmu oraz w psychice.
U młodzieży bardzo ważne są następstwa psychologiczne nadużywania alkoholu będące wynikiem destrukcyjnego działania alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy. Obserwuje się tu typowy zespół objawów: obniżenie aktywności psychicznej, brak sprawności intelektualnej, upośledzenie zdolności koncentracji uwagi, zaburzenia zapamiętywania, zwiększona męczliwość, wzmożona drażliwość i pobudliwości. Młodzież ta z reguły źle się uczy, jest niezdyscyplinowana, nadmiernie drażliwa, przez co stwarza wiele problemów rodzicom i pedagogom.
Najważniejsze są jednak psychospołeczne konsekwencje picia alkoholu przez młodych ludzi. Obserwuje się bowiem u nich bardzo znamienne zaburzenia osobowości i charakteru. Alkohol psychopatyzuje młodych ludzi, hamując w nich rozwój uczuciowości wyższej, altruistycznej. Jest ona niezbędna w procesie socjalizacji człowieka, prawidłowego dostosowywania się do życia w społeczności. Ta psychopatyzacja prowadzi do coraz częstszego picia i tak powstaje błędne koło spychające coraz więcej młodocianych na margines społeczny. Częste picie alkoholu przez młodzież przeszkadza w tworzeniu się w tym okresie życia hamulców społecznych działania popędowego. Stąd wywodzi się geneza określonych postaw młodocianych grup pijących. Cechują się one demonstracyjnym lekceważeniem wszelkich norm społecznego współżycia, lekceważeniem pracy. Ponadto w grupie tej uderza zdecydowany brak uczuć rodzinnych, obojętność wobec osób najbliższych, a nawet wobec własnej bezwartościowości, brak jakichkolwiek tendencji do zorganizowania sobie życia na właściwym poziomie. Z tych grup według socjologów i kryminologów rekrutują się nieletni przestępcy.
Alkohol odgrywa istotną rolę w przekazywaniu wirusa HIV. Przede wszystkim osłabia wolę i zdolność podejmowania rozsądnych decyzji, a także ułatwia pozbycie się hamulców moralnych, co sprzyja przypadkowym kontaktom seksualnym, które są jedną z dróg przenoszenia wirusa HIV.
Nałóg alkoholowy utrudnia, jeśli wręcz nie uniemożliwia zdobycie przez młodzież wykształceni i zawodu, wyklucza udział w działalności społeczno - politycznej. Zamiast więc rozwoju i awansu życiowego następuje degradacja społeczna.
U dziewcząt nadużywających alkoholu obserwuje się zanik uczuciowości wyższej, wyższych uczuć etycznych. Znamienna jest również przewaga działania impulsywnego, popędowego nad działaniem kontrolowanym, myśleniem i rozumowaniem. Bez wykształcenia, bez zawodu, bez pracy dziewczyny nadużywające alkoholu często zasilają środowisko patogenne.
Młody człowieku - zanim sięgniesz po pierwszą lampkę wina, pierwszy kufel piwa czy kieliszek wódki; zanim zaczniesz eksperymentować z alkoholem, zapoznaj się dokładnie z mechanizmem wchodzenia w nałóg by nie popaść w jego szpony, bo potem może być już za późno!