ZESPÓŁ SZKÓŁ
Centrum Kształcenia Rolniczego
im. Jana Pawła II w Brzostku

Dnia 20 września 2024 roku odbyła się wycieczka klasy V Technikum Mechanizacji Rolnictwa i Agrotroniki wraz z wychowawcą klasy panią Margaretą Stelmach i opiekunem panem Bogdanem Stelmachem do Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu.

Głównymi celami wycieczki było: budowanie świadomości patriotycznej poprzez wskazanie niszczącej siły totalitaryzmu oraz uczczenie pamięci ofiar zbrodni nazistowskich i holokaustu  a także wzbudzenie w młodych ludziach sprzeciwu wobec wszelkich przejawów nienawiści.

Wyruszyliśmy wcześnie rano bo już o 6:30 planowo wyjechaliśmy spod szkoły, natomiast zwiedzanie rozpoczęliśmy o godzinie 11:00 od przekroczenia bramy obozu, z dobrze znanym wszystkim napisem „Arbeit macht frei” czyli: „Praca czyni wolnym” – sarkastyczny tekst umieszczony przez Niemców.

Na terenie Auschwitz I naziści utworzyli pierwszy obóz dla mężczyzn i kobiet, tu miały miejsce pierwsze eksperymenty uśmiercania przy użyciu Cyklonu B, tu odbywała się dla jednych pierwsza i ostania selekcja – masowy mord ludzi starszych, kalekich i Żydów,  a dla innych ciężka i mordercza praca, która  miała niekoniecznie szczęśliwe zakończenie. W trakcie zwiedzania dowiedzieliśmy się o warunkach życia więźniów, kategoriach i o znakowaniu więźniów, liczbie ofiar, sytuacji dzieci w obozie, pierwszych eksperymentach medycznych na więźniach, karach i egzekucjach poprzez rozstrzelanie, a także o ewakuacji i wyzwoleniu obozu.

W ciągu blisko 3,5-godzinnego zwiedzania obejrzeliśmy m.in. mapy, dokumenty, zdjęcia identyfikacyjne więźniów, przedmioty codziennego użytku umieszczone w gablotach, stanowiące żywy dowód pamięci hitlerowskich zbrodni z okresu II wojny światowej. Mogliśmy również, zobaczyć rzeczy osobiste więźniów takie jak: pasiaki, ubranka dla dzieci, okulary, bagaże, buty, najpotrzebniejsze przedmioty osobiste.

Tutaj mieścił się centralny areszt obozowy w Bloku nr 11 zwanego „Blokiem Śmierci” dla więźniów z wszystkich części obozowego kompleksu. Wchodząc do tego bloku poznaliśmy historię Franciszka Gajowniczka i ojca Maksymiliana Kolbego. Pamięć tych, którzy zginęli, uczciliśmy chwilą ciszy, przechodząc obok Ściany Śmierci, gdzie wykonywano wyroki na więźniach. Zwiedziliśmy również teren dawnego krematorium i komór gazowych.

W Auschwitz – Birkenau znajdowała się także główna komendantura obozu i większość biur SS. Stąd władze obozowe kierowały rozbudową kompleksu obozowego. Naziści wybudowali większość urządzeń masowej zagłady. Birkenau był jednocześnie największym obozem koncentracyjnym (blisko 300 prymitywnych, w większości drewnianych baraków), w którym w 1944 r. przebywało ponad 100 tys. więźniów: Żydów, Polaków, Romów, i innych. Na blisko 200 ha zachowały się ruiny komór gazowych i miejsca wypełnione ludzkimi prochami, prymitywne baraki więźniarskie oraz kilometry obozowego ogrodzenia i dróg.

Drugi etap wycieczki stanowił dawny obóz Auschwitz II – Birkenau (Brzezinka), który powstał na terenie wysiedlonej wioski. Wejście do niego stanowiła ogromna brama wjazdowa, przez którą kiedyś przejeżdżały pociągi przywożące więźniów z całej Europy. Szokujące były baraki mieszkalne, Brama Śmierci, wartownie, ruiny komór gazowych z krematoriami, szybko likwidowanych przez Niemców pod koniec wojny. Chłód tego miejsca mógł odczuć każdy, a ciekawe historie opowiadane przez przewodniczkę tylko pomagały wyobrazić sobie i zrozumieć sens tego miejsca nazywanego przez wielu „piekłem na ziemi”.

I tu ciśnie się cytat z „Medalionów” Zofii Nałkowskiej

„Ludzie ludziom zgotowali ten los”

Myślę, że wycieczka ta była dla wszystkich wyjątkową i poruszającą lekcją historii, która  na pewno utkwi w pamięci młodzieży na długi czas.

Margareta Stelmach