SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
w Zespole Szkół im. Jana Pawła II
w Brzostku
na rok szkolny 2016/17
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
1. Szkolny program profilaktyki (zmierzając do wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, zgodnie z wizją i misją szkoły) ma za zadanie:
a) wychowanie do wartości i podejmowania odpowiednich decyzji,
b) wspieranie w sytuacjach trudnych,
c) wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju,
d) budowanie poczucia wartości,
e) kształtowanie umiejętności komunikacyjnych,
f) wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie,
g) wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem.
2. Szkolny program profilaktyki obejmuje następujące obszary zachowań problemowych:
a) agresja,
b) wagary, niepowodzenia szkolne,
c) kultura osobista – kształtowanie osobowości,
d) wchodzenia w dorosłość,
e) niebezpieczeństwo uzależnień,
f) zdrowy styl życia.
Program szkolnej profilaktyki ma na uwadze chronienie młodzieży przed zakłóceniami rozwoju i interweniowanie w sytuacji pojawiających się zagrożeń.
Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie młodzieży przed zagrożeniami przez działania wychowawczo – profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy.
Okres dorastania to czas szczególnie podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, czyli działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji.
Najczęściej pojawiające się zachowania ryzykowne to:
- palenie tytoniu,
- używanie alkoholu,
- używanie innych środków psychoaktywnych,
- wczesna inicjacja seksualna,
- zachowania agresywne i przestępcze,
- nieprawidłowości w odżywianiu
Czynniki chroniące zwiększające odporność ucznia na działania czynników ryzyka to:
- silna więź emocjonalna z rodzicami,
- więź emocjonalna z grupą rówieśniczą akceptowaną społecznie
- zainteresowanie nauką szkolną, udział w zajęciach dodatkowych,
- regularne praktyki religijne,
- szacunek wobec norm, wartości i autorytetów, wrażliwość społeczna
- stała opieka sprawowana przez kompetentną osobę dorosłą,
- umiejętność rozwiązywania problemów,
- wzmacnianie poczucia własnej wartości i zachowań asertywnych.
3. Do Zespołu Szkół im. Jana Pawła II uczęszcza młodzież z różnych środowisk, mająca problemy natury osobistej, rodzinnej i edukacyjnej.
Przeprowadzane ankiety wśród uczniów oraz rodziców, obserwacja środowiska szkolnego umożliwiły wstępną diagnozę problemów wychowawczych, do których należy zaliczyć:
1. Niedostateczny poziom kultury osobistej, poczucia własnej wartości.
2. Wagary, brak zainteresowania nauką.
3. Palenie papierosów, picie alkoholu i zażywanie narkotyków.
4. Problemy z komunikacją interpersonalną, asertywnością.
5. Zachowania agresywne, używanie wulgaryzmów.
6. Zaburzenia odżywiania.
7. Wczesna inicjacja seksualna.
4. Celem programu jest uruchomienie czynników chroniących młodzież przed zachowaniami ryzykownymi, czyli:
5. Program Profilaktyki zakłada współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły:
· Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej
· Piekarnią „Kołacz” w Kołaczycach
PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI
Decyzję o kolejności realizacji poszczególnych tematów podejmuje zespół nauczycieli uczących.
KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOŚCI
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny, sposobu ubierania się do świadomego odbioru kultury) |
- prowadzenie godziny wychowawczej na temat kultury języka, stroju, zachowania; zapoznanie młodzieży z zasadami obowiązującymi w Statucie Szkoły. |
- uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; wciela w życie zasady savoir-vivre, Statutu Szkoły, na egzaminie maturalnym i na uroczystościach szkolnych prezentuje odpowiedni ubiór. |
- wychowawcy klas I (wychowawcy pozostałych klas przypominają zasady obowiązujące w statucie) |
2. Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie. |
- prowadzenie godziny wychowawczej na temat samopoznania, zainteresowań, zdolności , wzmacniania poczucia własnej wartości ucznia. |
- uczeń ma właściwy obraz własnej osoby. |
- wychowawcy wszystkich klas |
3. Rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, empatii, zachowań asertywnych. |
- prowadzenie godzin wychowawczych na temat zasad komunikowania się werbalnego i pozawerbalnego asertywności. |
- uczeń umie dotrzeć do rozmówcy, wyraża swe emocje. |
- wychowawcy kl. I. , Pedagog szkoły
|
4. Tolerancja – szacunek wobec „inności” |
- rozmowy z uczniami na temat szacunku wobec innych kultur, poglądów, przekonań, niepełnosprawności |
- uczeń szanuje poglądy, przekonania innych ludzi, nie ulega stereotypom, ma własne poglądy |
- wychowawcy - wszyscy nauczyciele ( |
5.Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. |
- wyposażenie uczniów w wiedzę na temat agresji, jej przyczyn, skutków i sposobów reagowania na nią (godzina wychowawcza). |
- uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć, że agresję można rozładować we właściwy sposób. |
- wychowawcy klas I, pozostali wychowawcy przypominają o kulturze słowa. |
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1.Dostarczenie informacji o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków, dopalaczy i palenia papierosów |
- dyskusje na godzinie wychowawczych, filmy, gazetki, ulotki, - spotkania z policjantami z wydziału prewencji, - zaproszenie osób, które zwyciężyły walkę z uzależnieniem, - organizacja konkursu wewnątrzszkolnego na temat uzależnień, - kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczenie asertywnych wzorców oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia, - przeprowadzenie ankiet diagnozujących na ile młodzież naszej szkoły spotkała się z różnego rodzaju uzależnieniami, - rozmowy z uczennicami na temat FAS -wpływu picia alkoholu przez kobietę w ciąży na rozwój prenatalny dziecka i jego późniejsze życie - wystawa profilaktyczna nt. uzależnień |
- uczeń zna realne konsekwencje wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i palenia papierosów, zdaje sobie sprawę z tego , że uzależnienia powodują szkody emocjonalne, edukacyjne zdrowotne i prawne, umie funkcjonować bez używek. |
-obowiązkowo wychowawcy klas I, w pozostałych klasach przypomnienie o zagrożeniach wynikających z uzależnień - pedagog szkolny, - rodzice, - katecheta, - nauczyciele bibliotekarze -nauczyciele wychowania fizycznego
|
2. Ochrona młodzieży przed uzależnieniem od multimediów, komputera, Internetu, telefonu, telewizji, itp. |
- przeprowadzenie zajęć edukacyjnych na temat uzależnień z wykorzystaniem krótkich filmów we wszystkich klasach |
- uczeń jest świadomy niebezpieczeństw płynących z nadmiernego korzystania z multimediów, potrafi dozować i gospodarować swoim czasem, dokonuje prawidłowych wyborów |
- nauczyciel informatyki - nauczyciele bibliotekarze |
3.Pomoc młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym |
- zgromadzenie informacji o rodzinach dysfunkcyjnych, - stały kontakt z Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Brzostku, pracownikami socjalnymi - pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności u młodego człowieka, - zachęcanie rodziców do współpracy ze szkołą, kuratorami, - praca indywidualna z uczniem zagrożonym niedostosowaniem społecznym, angażowanie go do udziału w kołach zainteresowań |
- nawiązanie efektywnej współpracy z uczniem i rodzicem, - efektywne radzenie sobie ucznia z sytuacjami problemowymi, - rodzina prawidłowo pełni funkcje wychowawcze, - uczeń rozpoznaje ,wyraża i akceptuje uczucia, a także radzi sobie z sytuacjami trudnymi, - uczeń i jego rodzina modyfikują niepożądane zachowania bez stosowania przemocy. |
- wychowawcy klas, - pedagog szkolny - rodzice ( wg. potrzeb) |
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Przekazanie wiedzy o mechanizmach i następstwach wczesnej aktywności seksualnej - antykoncepcja (według programu WDŻ) |
- mini wykłady, plansze, ulotki, filmy edukacyjne |
- zmiana postaw i zachowań młodzieży |
- nauczyciel WDŻ - katecheta |
2. Rozwijanie akceptacji dojrzewania, rozwoju i problemów z tym związanych |
- uruchomienie skrzynki pytań i odpowiedzi - prowadzenie godzin wychowawczych w klasach II na temat odpowiedzialności prawnej za swoje „dorosłe” czyny |
- wzmocnienie poczucia własnej wartości - podejmowanie dojrzałych i odpowiedzialnych decyzji - zachowania asertywne |
- nauczyciel uczący WDŻ - wychowawcy kl. II - katecheta
|
3. Zaangażowanie rodziców do edukacji i współpracy |
- pogadanki przy okazji zebrań, mini wykłady |
- rodzice są świadomi odpowiedzialności za edukację psychoseksualną swoich dzieci, akceptują działanie profilaktyczno-wychowawcze szkoły |
- wychowawcy klas III,
|
4. Przekazanie wiedzy na temat funkcji rodziny |
- przeprowadzenie godziny wychowawczej w klasach IV |
- poznanie funkcji rodziny |
- wychowawcy klas IV |
5. Zagrożenia życia rodzinnego |
- prowadzenie lekcji w ramach WDŻ |
- uświadomienie roli więzi między członkami rodziny |
- nauczyciel WDŻ |
OBSZAR PROBLEMOWY –
WAGARY, NIEPOWODZENIA SZKOLNE
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Zapoznanie młodzieży z systemem kar za absencję. |
- egzekwowanie obowiązujących w Statucie przepisów odnośnie obecności uczniów na zajęciach lekcyjnych. - przypomnienie na godzinach wychowawczych negatywnych stron wagarowania, - badanie ankietowe na temat przyczyn absencji uczniów |
- poprawa frekwencji. - uświadomienie zagrożeń występujących podczas wagarów - wyrobienie nawyku rezygnacji z wagarów - uświadomienie wagi nauki szkolnej, korzyści płynących z edukacji w szkole średniej i po jej zakończeniu |
- pedagog, - wychowawcy wszystkich klas, szczególnie klas pierwszych |
2. Rozpoznawanie źródeł niepowodzeń szkolnych i zapobieganie problemom w nauce. |
- badanie przyczyn trudności szkolnych uczniów, - przeprowadzenie godzin wychowawczych w kl. I nt. „Wybieram własny styl uczenia” - rozmowy z rodzicami, opiekunami uczniów, systematyczne informowanie ich o postępach w nauce, - organizacja pomocy koleżeńskiej i zajęć wyrównawczych w kl. I, - biblioterapia – kl. I |
- rozwiązanie konkretnych problemów - osiąganie przez uczniów lepszych wyników w nauce - poznanie własnych predyspozycji (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk) |
- wychowawcy klas I - pedagog -wychowawcy klas
-nauczyciele bibliotekarze |
3. Rozwijanie zainteresowań. |
- przeprowadzenie ankiety celem poznania zainteresowań uczniów kl. I oraz chęci ich uczestnictwa w zajęciach dodatkowych -działalność kółek zainteresowań |
- skierowanie aktywności na „pozytywny tor” |
- wszyscy nauczyciele - pedagog
Opiekunowie kół zainteresowań
|
4. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły, społeczeństwa. |
- udział uczniów w przedsięwzięciach szkolnych, akcjach charytatywnych
|
- wyrobienie odpowiedzialności za sprawy szkolne - rozwijanie więzi ze szkołą |
- opiekun SU - Koło Caritas - Koło PCK - wychowawcy |
5. Pedagogizacja rodziców |
- spotkania w czasie zebrań z rodzicami, mini wykład na temat zależności między wynikami w nauce a higieną pracy umysłowej i obecnością uczniów na zajęciach szkolnych, ukazywanie korzyści płynących z posiadania abonamentu na korzystanie z dziennika elektronicznego |
- uświadomienie zagrożeń wynikających z absencji - współpraca ze szkołą w przeciwdziałaniu wagarom -troska rodzica o właściwe warunki do nauki domowej |
- wychowawcy wszystkich klas
|
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Anoreksja, bulimia, cukrzyca, otyłość. |
- omawianie tematyki dbałości o higienę osobistą, właściwe odżywianie, - gimnastyka jako sposób na odchudzanie, - odpowiednie produkty spożywcze w sklepiku szk. - wydawanie młodzieży kanapek z razowego pieczywa w ramach programu „ Pomoc państwa w zakresie dożywiania” - zorganizowanie wystawy i degustacji zdrowej żywności, dla rodziców i uczniów - zaproszenie rodziców, dziadków na spotkanie z młodzieżą celem podzielenia się wiedzą życiową - zorganizowanie spotkania z dietetykiem - pomiar wagi ciała wszystkich uczniów, określenie ich BMI, |
- uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię, - umiejętność zdrowego odchudzania się, - zwiększenie poczucia własnej wartości
- wzrost wskaźnika normy wagowej |
- szkolne koło „ Chrup, chrup” - nauczyciele uczący podstaw żywienia, prowadzący praktyki zawodowe - prowadzący praktyki zawodowe z żywienia - nauczyciele w-f - sklepik szkolny
|
2. Poznanie źródeł stresu, ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, niską samooceną |
- rozmowy, pogadanki, na godz. wychowawczych, - kształtowanie umiejętności wyboru właściwych form walki ze stresem, - prowadzenie godzin wych. w klasach II, III i IV na temat form walki ze stresem egzaminacyjnym |
- wzrost wiedzy na temat istoty stresu, jego objawów, - ukształtowanie umiejętności zapobiegania negatywnym skutkom stresu i redukowania napięcia emocjonalnego |
- wychowawca, - pedagog, - katecheci - wychowawcy klas III i IV |
3. Wychowanie do czynnego spędzania czasu wolnego i aktywności ruchowej. |
- zapoznanie młodzieży z różnymi formami wypoczynku - angażowanie w organizację rozgrywek sportowych |
- upowszechnienie aktywności ruchowej (wycieczki, rajdy, udział w dodatkowych zajęciach z wychowania fizycznego). |
- nauczyciele wychowania fizycznego |
4. Pomoc indywidualna w rozwiązywaniu konkretnych sytuacji kryzysowych (choroba, ciąża) |
- rozmowy, wsparcie emocjonalne, w razie potrzeby skontaktowanie ucznia – rodzica z lekarzem bądź psychologiem |
- uczeń otrzyma fachową pomoc od specjalisty |
- wychowawcy - pedagog szkolny - pielęgniarka |
5. Profilaktyka raka szyjki macicy „ Wybierz życie – pierwszy krok” i raka skóry –czerniaka „Znamię ! Znam je?” |
- prelekcje, filmy, ulotki, broszury o tematyce związanej z higieną osobistą, samokontrolą piersi. |
- udanie się uczennic na konsultacje medyczne, badania |
- pedagog szkolny - położna środowiskowa
|
6. Zagrożenie HIV/AIDS |
- przedmiot WDŻ , higiena i ochrona zdrowia – w ramach programu nauczania - zbiór wideoteki bibliotecznej - wewnątrzszkolny konkurs na temat HIV/ AIDS |
- uczeń uzyska wiedzy na temat sposobów zarażania się wirusem , a także gdzie szukać pomocy w przypadku choroby |
- nauczyciel uczący WDŻ i przedmiotu higiena i ochrona zdrowia |
7. Brawura i brak rozsądku na drodze
|
- pogadanki, filmy, plakaty |
- zwiększenie świadomości odpowiedzialności za życie swoje i innych |
- nauczyciele przepisów ruchu drogowego, katecheci -rodzice, wychowawcy |
8. Badania przesiewowe |
- badania uczniów, zwrócenie uwagi na: -zaburzenia w rozwoju somatycznym -zaburzenia w ostrości wzroku -boczne skrzywienie kręgosłupa -podwyższone ciśnienie tętnicze |
- przeprowadzenie badań |
- pielęgniarka szkolna |
9. Realizacja zagadnień pierwszej pomocy przedlekarskiej w ramach przedmiotu EDB |
- ćwiczenia sztucznego oddychania |
- zgodnie z rozkładem materiału |
- nauczyciel przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa |
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Monitoring szkoły |
- monitorowanie korytarzy, |
- zwiększenie bezpieczeństwa uczniów w szkole |
- pracownicy szkoły |
2. Eliminowanie zachowań agresywnych wśród uczniów |
- przeprowadzenie ankiet i wywiadów wśród uczniów klas I na temat poczucia bezpieczeństwa w klasie, szkole, rodzinie - omawianie na godzinach wychowawczych przyczyn zachowań agresywnych wśród młodzieży, sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych,
|
- uczeń zna definicję agresji, przyczyny i skutki zachowań agresywnych, - rozpoznaje objawy, - zauważa, spostrzega agresję, - zna uczucia „ofiary” i agresora, - zna techniki relaksacji, - wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia. |
- pedagog, - wychowawcy - nauczyciele bibliotekarze, - |
3.Rozpoznawanie i diagnozowanie przez nauczycieli zachowań agresywnych uczniów |
- kontrola monitoringu szkolnego, natychmiastowa reakcja na sytuację problemową - dyskusje na temat przyczyn zachowań agresywnych, prowadzenie mediacji w sytuacjach konfliktowych |
- wygaszanie konfliktów wśród uczniów,
|
- pedagog, - wychowawcy wszystkich klas, - katecheta |
4. Pedagogizacja rodziców |
- przeprowadzanie ankiet i wywiadów wśród rodziców ucz. kl. I , - spotkania w czasie zebrań z rodzicami,
-wystawy pedagogizujące dla rodziców w czasie spotkań wywiadowczych nt. zachowań ryzykownych |
- uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród młodzieży agresji, - umiejętność reagowania na takie zachowania, - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji. - uświadomienie rodziców o ponoszeniu odpowiedzialności za wybory życiowe swoich dzieci |
- pedagog, - wychowawcy klas -nauczyciele zawodu
- nauczyciele bibliotekarze |